İSTANBUL (İGFA) – Türkiye’nin yaşadığı en büyük sarsıntı felaketinin üzerinden geçen bir yılın akabinde bölgedeki hazır giysi bölümü, birinci aylara nazaran bir toparlanma yaşasa da sarsıntı öncesi günlere şimdi epey uzak. Bölümün kapsayıcılığı en yüksek sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği’nin (TGSD) Lideri Ramazan Kaya, 6 Şubat’ın yıl dönümü hasebiyle yaptığı açıklamada, sarsıntı bölgesinde hazır giysi bölümünün bir yıl içinde yaşadığı değişimi sayılarla ortaya koydu.
“KALICI KONUTLAR TAMAMLANANA KADAR TAKVİYEMİZİ SÜRDÜRECEĞİZ”
Depremde hayatını kaybedenleri anan Kaya, “Ülkemizin yaşadığı bu büyük felakette hayatını kaybedenleri rahmetle anıyor, ailelerine ve milletimize baş sıhhati diliyor, yaralanan vatandaşlarımıza bir defa daha geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Hiç kuşkusuz kayıplarımızın yerini doldurmamız mümkün değil lakin bu güçlü süreçte birbirimize takviye olmanın ve dayanışmanın kıymetini bir an olsun unutmamalıyız. Elimizden gelenin en uygununu yaparak, yaraları birlikte sarmaya devam etmeliyiz. Biz TGSD olarak sarsıntının birinci gününden itibaren bölgeye yardım elimizi uzattık. Adıyaman’da geçtiğimiz Nisan ayında açtığımız 310 konteynerlik hayat merkezimizde konuk ettiğimiz vatandaşlarımız kalıcı konutlara geçiş yapana kadar takviyemizi sürdüreceğiz” dedi.
“ÜLKE GENELİNDE YÜZDE 12,5, ZELZELE BÖLGESİNDE YÜZDE 14,2 İSTİHDAM KAYBI YAŞADIK”
Deprem felaketinin yaşandığı bölgenin hazır giysi dalının kalelerinden biri olduğunu söyleyen Kaya, “Depremin akabinde geçen bir yılda istihdamdan üretime her alanda önemli kayıplar yaşadık. Aslında bölgedeki iş yeri sayısında önemli bir değişiklik olmadı. 2022 yıl sonu prestijiyle bölgede 1.366 hazır giysi üreticisi varken 2023 sonunda bu sayı 1.300’e geriledi. Firma sayısı en fazla Malatya, Adıyaman ve Hatay’da azaldı. Lakin firma sayısındaki düşüş yüzde 5’in altında kalırken istihdam yüzde 40 azalarak 143 binden 90 bin düzeyine geriledi. Daldaki toplam istihdamın yüzde 19,7’si sarsıntı bölgesindeyken bu hisse yüzde 14,2’ye indi. İstihdamın en fazla düştüğü kentlerimiz Malatya ve Adıyaman. Bu düşüşte zelzele nedeniyle yaşadığımız kayıpların ve göçün yanı sıra dalımızın istihdamının geçen yıl ülke genelinde yüzde 12,5 azalmasının da büyük tesiri var” diye konuştu.
“ÜRETİM YARI YARIYA DÜŞTÜ, KAPASİTE EN FAZLA YÜZDE 40 OLDU”
Depremin hazır giysi üretimine ve kapasitesine tesirine de değinen Kaya şöyle devam etti; “2022 datalarına nazaran sarsıntıdan etkilenen 11 ilimiz, yıllık 352 bin ton üretim ile ülkemizin toplam hazır giysi üretiminin yüzde 8,9’unu karşılıyordu. 2023 yılında ise 11 ilin üretimi yaklaşık yüzde 50 gerileyerek 175 bin tona indi ve toplam üretimdeki hissesi yüzde 4,5 oldu. Bu süreçte Türkiye’nin toplam üretimi de yüzde 3 azalarak 3,85 milyon tona indi. Öte yandan zelzeleden evvel bölgede yüzde 75 olan kapasite kullanımı 2023 yılının birinci çeyreğinde yüzde 10’a kadar indi. Kapasite kullanım oranı ikinci çeyrekte yüzde 20, üçüncü çeyrekte yüzde 30 ve son çeyrekte yüzde 40 olarak gerçekleşse de zelzele öncesine nazaran hala çok gerideyiz.”
“EN BÜYÜK İHRACAT KAYBI KAHRAMANMARAŞ, HATAY VE DİYARBAKIR’DA”
İhracat sayılarını da açıklayan Kaya, “2023 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 9,2 düşüşle 19,2 milyar dolar ihracat yapan Türk hazır giysi kesimi, sarsıntı bölgesinde de yüzde 11’lik gerileme yaşadı. Buna nazaran 2022 yılında 541 milyon dolar olan zelzele bölgesi ihracatı, 2023’te 482 milyon dolara indi. Bölgede ihracatın en çok gerilediği vilayetler Kahramanmaraş, Hatay ve Diyarbakır oldu” açıklamasında bulundu.
“FİNANS KURULUŞLARININ TAKVİYESİNE, KAMUNUN DÜZENLEMELERİNE GEREKSİNİM VAR”
Türk hazır giysi dalının 2023 yılında yaşadığı kaybın akabinde bu yılın ikinci yarısı prestijiyle toparlanma sürecine gireceğini öngördüklerini söyleyen TGSD Lideri Kaya şunları söyledi; “Tüm bölgelerimizde olduğu üzere zelzele bölgesindeki üreticilerimizin toparlanması için de çeşitli takviyelere muhtaçlık var. Her şeyden evvel finansmana ve kredilere erişimde yaşanan sorunlar, çarkların dönmesini zorlaştırıyor. Dalın en kıymetli gereksinimlerinden biri olan ihracat kredilerinde kâfi ve uygun şartlar sağlanamıyor. Ayrıyeten muhtaçlık duyan firmalar, mevcut kredi borçları için yapılandırma bekliyor. Özetle bölgemizin tekrar ayağa kalkması için finans kuruluşlarının takviyesine ve kamunun düzgünleştirici düzenlemelerine gereksinim var. Bu düzenlemeler, sarsıntının birinci periyotlarından bu yana devam eden nitelikli istihdam probleminin tahliline de kıymetli katkı sağlayacaktır.”