Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Dünyanın en büyük ham petrol arzına sahip olan Venezuela, bilhassa 1950’lerden 1980’lere kadar Güney Amerika’nın en güçlü ekonomileri ortasındaydı. Yüksek hayat standardıyla birçok göçmeni çeken ve istikrarlı bir büyüme yaşayan ülkede bu durum 1980’lerde petrol fiyatları düşmesiyle aksine döndü. 21. yüzyılda sosyalist popülist Hugo Chávez, 1999’da başkanı oldu ve birçok Venezuela işletmesinin çökmesine yahut ulusallaştırılmasına yol açan bir tıp sosyalizm (Bolivarcı Devrim) uyguladı. Devlet tarafından işletilen PDVSA petrol şirketini tasfiye ederek binlerce çalışanın yerine hiçbir teknik uzmanlığı olmayan siyasi destekçileri getirdi. Bu durum Venezuela iktisadının çökmesine ve milyonlarca vatandaşın ülkeden kaçmasına neden oldu. Bu kurallar altında ekonomik badireleri hafifletmek için alternatif tahliller bulmak gerekiyordu. Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, hem ekonomik düşünceleri hafifletmek hem de hükümetin finansal denetimini sürdürebilmek için alternatif tahliller arıyordu. İşte tam da bu esnada, günümüzün devrimsel teknolojisi blok zinciri ve kripto paraların doğuşu Venezuela’nın tabir yerindeyse imdadına yetişti.
Hugo Chávez ve halefi Nicolás Maduro’nun liderliğinde Venezuela iktisadı çöktü. GSYİH (gayrisafi yurt içi hasıla) 10 yıldan kısa bir müddette yüzde 80 düştü. Ülke iktisadı 2014 yılından bu yana yolsuzluk, mal kıtlığı, işsizlik, petrol kesiminin makus idaresi ve hiperenflasyonla karakterize ediliyor. Bu durum ülkenin son yıllarda hiperenflasyon ve Amerika’nın yaptırımlarının tesiriyle tarihinin en berbat ekonomik krizlerinden birini yaşamasına neden oluyor. Ülkenin ana gelir kaynağı olan petrol fiyatlarının 2014’te düşüşe geçmesi de Venezuela’nın finansal yapısını alt üst etti. 2017’deki yaptırımlar da ülkenin milletlerarası ticaret yapabilme kapasitesini neredeyse büsbütün bitirerek ülkeyi hayli sıkıntı bir durumda bıraktı.
ÇAREYİ BİTCOİN MADENCİLİĞİNDE BULDU
Blok zinciri ve kripto para üzere teknolojilerin de ülkenin güçlü ekonomik şartlarını rahatlatmak için kullanılması mantıklı bir tahlil olarak görüldü. Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, Venezuela’nın askeri sığınaklarda Bitcoin madenciliği yaparak kelam konusu kuvvetli koşulları hafifletebileceğini düşünerek bu mevzuda kolları sıvadı.
ELEKTRİK BÜYÜK AVANTAJ SAĞLIYOR
Bitcoin madenciliği, güçlü bilgisayarlarla yapılan bir süreç olduğundan ağır ölçüde elektrik gerektirse de ülkede elektriğin maliyetinin düşük olması (neredeyse bedava) bu bahiste epey büyük bir avantaj sağlıyor. Bu durum da Venezuela’da Bitcoin madenciliğinin epeyce kârlı olmasını sağlıyor.
Hükümet, askerî üslerde Bitcoin madenciliği yaparak milletlerarası yaptırımları delmeyi ve dolar yahut euro üzere sert para ünitelerine karşı sağlam bir duruş sergilemeyi amaçlıyor. Ek olarak, Venezuela’daki ekonomik ıstıraplar, birçok insanı alternatif tahliller aramaya ittiğinden Bitcoin madenciliği sırf hükümet için değil, tıpkı vakitte bireyler ve özel şirketler için de bir gelir kapısı hâlini almış durumda.
DÜNYA İKTİSADI İÇİN SIRA DIŞI BİR ÖRNEK
Her ne kadar geçtiğimiz yıl güç tüketimini dengelemek için madencilik faaliyetlerine kısıtlama getirmiş olsa da Venezuela hükümetinin genel manada bu faaliyetleri çeşitli biçimlerde desteklediği ve süreçleri kolaylaştırdığı söyleniyor. Özetle, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro’nun Bitcoin madenciliği yoluyla ekonomiyi canlandırma gayretleri uzun vadede tesirli olacak mı bilinmez lakin Venezuela’nın bu yenilikçi yaklaşımıyla dünya iktisadı için sıra dışı bir örnek teşkil ettiğini söylemek mümkün.